ძლიერი ინტენსივობა – როგორ იმოქმედებს ეს ქსელებზე
ათენის აკადემიის პრეზიდენტმა, სტამატის კრიმიზისმა განაცხადა უპრეცედენტო გეომაგნიტური ქარიშხლის შესახებ, რომელმაც დიდი ძალით დააზარალა რამდენიმე ქვეყანა, რამაც მნიშვნელოვანი პრობლემები გამოიწვია ტელეკომუნიკაციებსა და ელექტრო ქსელებში. მან აღნიშნა, რომ ეს ქარიშხალი ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი იყო დაკვირვებების მთელ ისტორიაში.
„ეს ფენომენი იწყება მზეზე. დროდადრო მზეზე ხდება დიდი აფეთქებები, რომლებიც კოსმოსში ყრიან მილიარდობით ტონა მასალას, რომელიც შედგება პროტონებისა და ელექტრონებისგან. თუ ეს ნაწილაკები დედამიწის მაგნიტურ ველს შეეჯახება, ეს ცუნამის მსგავსია ხმელეთზე და იწვევს მაგნიტური ველის ერთგვარ „მიწისძვრას“. ნაწილაკები აღწევენ ატმოსფეროში და ქმნიან დინებებს, რომლებიც აღწევს დედამიწის ქერქამდე“, – განმარტა კრიმიზისმა.
წამყვანი ასტროფიზიკოსის აზრით, ასეთმა ფენომენებმა შეიძლება სერიოზულად დააზიანოს ელექტრო ქსელები. მაგალითად, 1980-იან წლებში გეომაგნიტურმა ქარიშხალმა დაამარცხა მაღალი ძაბვის ტრანსფორმატორები ჩრდილოეთ ამერიკაში, რამაც გამოიწვია ელექტროენერგიის გათიშვა კანადიდან ნიუ-იორკში რამდენიმე საათის განმავლობაში.
“ეს იყო ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი ქარიშხალი”, – ხაზგასმით აღნიშნა კრიმიზისმა და დასძინა, რომ მსგავსი მოვლენები დაახლოებით 10-20 წელიწადში ერთხელ ხდება. მან ასევე ისაუბრა იმაზე, თუ როგორ აკონტროლებენ მეცნიერები გეომაგნიტურ ქარიშხალს თანამგზავრების გამოყენებით, რომლებიც პროგნოზირებენ მზის ემისიებს.
მან აღნიშნა, რომ ასეთი ქარიშხლების ეკონომიკური გავლენა შეიძლება იყოს უზარმაზარი. ”ერთი დიდი ქარიშხალი რომ მომხდარიყო ასი წლის წინ, ზარალი სამ ტრილიონ ევრომდე იქნებოდა,” – თქვა მან.
ჟურნალისტთან, თანოს სიაფაკასთან საუბრისას, კრიმიზისმა თქვა, რომ გეომაგნიტური ქარიშხლების ხანგრძლივობა განსხვავებულია და აშშ-ს ეროვნული პროგნოზის ცენტრის თანახმად, ყველაზე დიდი ინტენსივობა შეიძლება მიღწეული იყოს უკვე ამაღამ. ეს უჩვეულოა, რადგან ქარიშხალი ჩვეულებრივ ერთ დღეს გრძელდება.
ათენის აკადემიის პრეზიდენტმა ასევე მიუთითა ევროპული აკადემიების წერილზე დეპუტატობის კანდიდატებისადმი, სადაც გამოთქვამდა შეშფოთება კვლევისა და ინოვაციების პრიორიტეტიზაციის გამო. „მეცნიერება და ინოვაცია არის პროგრესისა და ეკონომიკური განვითარების მამოძრავებელი ძალა“, – ხაზგასმით აღნიშნა კრიმიზისმა.